
تنش خشکی و تاثیر آن بر سیستم تولید مثل ذرت
Drought stress and its effect on corn reproductive system
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید ذرت در بسیاری از مناطق جهان است. این تنش میتواند در هر مرحله از رشد گیاه رخ دهد و تأثیرات منفی قابل توجهی بر عملکرد و کیفیت محصول داشته باشد.
مکانیسم اثرگذاری تنش خشکی بر ذرت
- کاهش فتوسنتز: کمبود آب باعث کاهش فعالیت روزنهها و در نتیجه کاهش جذب دی اکسید کربن و کاهش فتوسنتز میشود.
- اختلال در انتقال آب و مواد غذایی: تنش خشکی باعث کاهش انتقال آب و مواد غذایی از ریشه به اندامهای هوایی میشود.
- کاهش رشد ریشه: خشکی باعث کاهش رشد ریشه و کاهش جذب آب و مواد غذایی از خاک میشود.
- افزایش تولید هورمونهای تنش: تنش خشکی باعث افزایش تولید هورمونهای تنش مانند اسید آبسیزیک (ABA) میشود که باعث بسته شدن روزنهها و کاهش رشد گیاه میشود.
- تغییر در فرایندهای فیزیولوژیکی: تنش خشکی باعث تغییر در فرایندهای فیزیولوژیکی مانند تنفس، سنتز پروتئین و تقسیم سلولی میشود.
اثرات ظاهری تنش خشکی بر ذرت
- پژمردگی برگها یکی از اولین علائم تنش خشکی، پژمردگی برگها به ویژه در ساعات گرم روز است.
- تغییر رنگ برگها: برگهای ذرت تحت تنش خشکی ممکن است رنگ پریده یا زرد شوند.
- کاهش اندازه برگها: اندازه برگها در شرایط خشکی کاهش مییابد.
- کاهش تعداد دانه در بلال: تنش خشکی باعث کاهش تعداد دانه در بلال و کاهش وزن هزار دانه میشود.
- کاهش ارتفاع بوته: بوتههای ذرت تحت تنش خشکی کوتاهتر و ضعیفتر میشوند.
راهکارهای کاهش اثرات تنش خشکی بر ذرت
- انتخاب ارقام مقاوم به خشکی: استفاده از ارقام ذرت با تحمل بیشتر به خشکی یکی از مهمترین راهکارها برای کاهش اثرات این تنش است.
- مدیریت آبیاری: آبیاری به موقع و به اندازه میتواند به کاهش اثرات تنش خشکی کمک کند.
- استفاده از مالچ: استفاده از مالچ میتواند به حفظ رطوبت خاک و کاهش تبخیر کمک کند.
* کاشت در عمق مناسب: کاشت بذر در عمق مناسب باعث میشود ریشهها به لایههای عمیقتر خاک نفوذ کرده و به آب موجود در این لایهها دسترسی پیدا کنند.
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب گیاه با عناصر غذایی ضروری به افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش خشکی کمک میکند.
- تناوب زراعی: تناوب زراعی با گیاهان دیگر میتواند به بهبود ساختار خاک و افزایش توانایی آن در نگهداری آب کمک کند.
نتیجهگیری
تنش خشکی یکی از مهمترین چالشهای تولید ذرت در بسیاری از مناطق است. برای کاهش اثرات این تنش، استفاده از روشهای مدیریت صحیح آبیاری، انتخاب ارقام مقاوم، تغذیه مناسب و سایر روشهای کاهش تنش ضروری است. با اتخاذ این راهکارها، میتوان عملکرد و کیفیت محصول ذرت را در شرایط خشکی بهبود بخشید.
نویسنده: دکتر امیر ایزدفرد
نظرات:
به منظور ثبت دیدگاه وارد سایت شوید!